Green coding, czyli programowanie z troską o naszą przyszłość

Wydawać by się mogło że cyfryzacja, w odróżnieniu od tradycyjnego przemysłu, nie wpływa na zwiększanie śladu węglowego. Nie jest to prawdą. Aby działać wykorzystuje ona zasoby naturalne, takie jak różne minerały i paliwa kopalne, co oddziałuje negatywnie na środowisko. W coraz większym stopniu, gdyż przetwarzanych jest coraz więcej danych, strony internetowe stają się coraz cięższe itd. I choć nie przestaniemy korzystać z cyfrowych zasobów i elektronicznych urządzeń, to możemy uczynić je bardziej przyjaznymi dla otoczenia. Do tego właśnie dąży green coding.

Cyfryzacja pozostawia trwały ślad na środowisku. Odpowiedzią green coding

Digitalizacja bogata jest w terminy – takie jak „przechowywanie danych w chmurze”, “usługi chmurowe” czy “AR i wirtualna rzeczywistość” – które mogą sugerować jej „niematerialność”. Nic bardziej mylnego, jest ona zakorzeniona w świecie materialnym. I to mocno.

Do produkcji urządzeń, dzięki którym możemy korzystać z treści cyfrowych, używane są rzadkie minerały i paliwa kopalne. Rozwój oprogramowania, przechowywanie i przesyłanie danych na serwerach – właściwie wszystkie nasze cyfrowe aktywności zużywają energię. Nie wspominając o kwestii e-odpadów, najszybciej rosnącego strumienia odpadów w UE.

Ilość gazów cieplarnianych generowanych przez sektor IT jest porównywalna do tej generowanej przez przemysł lotniczy – 2%-4% rocznie. Dane cyfrowe zużywają obecnie 416,2 terawata energii elektrycznej w ciągu jednego roku, czyli mniej więcej tyle, ile cała Wielka Brytania. Duży udział ma w tym projektowanie i rozwój aplikacji. Według Accenture odpowiada ono za 85% dwutlenku węgla generowanego przez systemy oprogramowania dla przedsiębiorstw.

Co więcej, negatywny wpływ cyfryzacji na środowisko może jeszcze znacząco wzrosnąć w kolejnych latach. Międzynarodowa Agencja Energetyczna przewiduje, że do 2030 roku zużycie energii przez centra danych potroi się, co będzie stanowić poważne wyzwanie w walce z emisją dwutlenku węgla.

Green coding na ratunek – ekologia w IT

Jedną z głównych odpowiedzi branży IT na jej negatywne oddziaływanie na środowisko jest green coding. To zrównoważona inżyniera oprogramowania – podejście do programowania, które zakłada:

• optymalizację kodu w celu zminimalizowania zużycia energii i wykorzystania zasobów przez aplikacje i systemy informatyczne;
• promowanie zrównoważonych praktyk programistycznych;
• korzystanie z urządzeń o niskim poborze mocy lub energooszczędnej infrastruktury w chmurze.

W celu ograniczenia negatywnego wpływu aplikacji i systemów informatycznych na środowisko oraz osiągnięcia efektywności energetycznej, programiści mogą wdrażać różne praktyki wpisujące się w zasady ekologii w IT, w tym:

• stosowanie odpowiednich algorytmów;
• optymalizację zapytań do baz danych;
• unikanie niepotrzebnego przetwarzania.

Green coding obejmuje zarówno architekturę oprogramowania, jak i jego rozwój. Zgodnie z zasadami green coding należy unikać stosowania kodu, który nie został zoptymalizowany. Taki kod będzie wykonywał polecenia, które nie są niezbędne dla działania programu, a to prowadzi do nadmiernego wykorzystywania zasobów i marnowania energii.

Green coding – najlepsze praktyki programowania ekologicznego

Firmy, które tworzą oprogramowanie i chciałyby być bardziej przyjazne dla środowiska, powinny kierować się następującymi praktykami green coding:

• Unikać używania niepotrzebnych fragmentów kodu, a także zbędnych pętli.
• Wykorzystywać ponownie użyty wcześniej kod, aby skrócić czas programowania i zmniejszyć zużycie energii poprzez zmniejszenie ilości kodu, który musi zostać napisany.
• Jeśli to możliwe, tworzyć oprogramowanie w taki sposób, aby automatycznie kończyło działanie, gdy nie jest używane.
• Wybierać „energooszczędny” język programowania dla swoich projektów.
• Testować swoje projekty na różnych etapach ich rozwoju, aby zidentyfikować te elementy, które zużywają dużo zasobów.
• Zmniejszyć zużycie danych i odległość, jaką muszą one pokonywać w sieci, np. za pomocą buforowania.

Korzyści ze stosowania green coding

Poza najbardziej oczywistymi korzyściami green codingu, jakimi są niższe koszty energii, stosowanie się do zasad ekologii w IT niesie za sobą dodatkowe benefity, takie jak:

• Przyspieszony postęp w realizacji celów zrównoważonego rozwoju: Większość dzisiejszych organizacji ma wśród strategicznych celów osiągnięcie zerowej emisji netto lub inicjatywy mające na celu wprowadzanie w życie zasad zrównoważonego rozwoju.
• Wyższe zarobki: Osoby decyzyjne w firmie, które wdrażają inicjatywy w zakresie zrównoważonego rozwoju i transformacji cyfrowej, takie właśnie jak green coding, zgłaszają wyższą średnią marżę operacyjną niż te które tego nie robią, jak wynika z badania IBM 2022 CEO Study.
• Oszczędność czasu: zmniejszenie ilości kodu, który mają napisać programiści, pozwala im zaoszczędzić czas, który mogą przeznaczyć na inne zadania i projekty.

Wprowadzanie green coding w firmie – pierwsze kroki

Jakie kroki powinny podejmować organizacje, które chcą wprowadzać w życie zasady programowania ekologicznego – green codingu? Są to między innymi:

• Zachęcanie inżynierów oprogramowania do przyswajania i korzystania z zasad green codingu, a co za tym idzie rozwoju swoich umiejętności.
• Zapewnianie szkoleń z zakresu green codingu przyszłym i obecnym programistom w firmie, aby zwiększać świadomość jego znaczenia.
• Dbanie o zmniejszanie linii kodu – każda z nich wpływa na emisję dwutlenku węgla. Nawet minimalne redukcje będą miały duży wpływ, jeśli będą realizowane w skali globalnej.
• Wdrożenie kultury wydajności w firmie, dzięki czemu korzystanie z zasad zrównoważonego rozwoju stanie się częścią jej DNA.
• Uświadomienie pracownikom firmy, że za zrównoważony rozwój odpowiedzialne są jej wszystkie jednostki biznesowe.