Chaos prawny hamuje inwestycje firm
Przedsiębiorcy stoją obecnie przed wieloma wyzwaniami, takimi jak niestabilność geopolityczna, problemy finansowe oraz chaos prawny. Brak jasnych regulacji i nieprzewidywalne zmiany w przepisach skutecznie powstrzymują firmy przed podejmowaniem nowych inwestycji. Aż 40 proc. przedsiębiorstw nie planuje żadnych działań na wypadek wojny, podczas gdy tyle samo bierze pod uwagę ryzyko przesunięcia się frontu. To niektóre z kluczowych wniosków raportu RetailTech2024, który analizuje szanse, wyzwania oraz plany inwestycyjne polskich dużych przedsiębiorstw handlowych.
Raport dzieli wyzwania na wewnętrzne, czyli te związane z działalnością firmy oraz zewnętrzne, dotyczące otoczenia rynkowego. Wyniki tegorocznego badania są zbieżne z ubiegłorocznymi, z wyjątkiem jednej istotnej różnicy: o ile w 2023 roku na zmiany legislacyjne wskazywało jedynie 13 proc. przedsiębiorców, w tym roku ten odsetek wynosi aż 40 proc. Częste i trudne do przewidzenia zmiany w przepisach powodują niepewność i wstrzymują działania inwestycyjne.
„W rozmowach z naszymi klientami dostrzegamy, że niepewność prawna stała się w ostatnich latach wyjątkowo dotkliwa. Najnowszym przykładem jest KSeF, którego termin wdrożenia zmieniono praktycznie w ostatniej chwili. Mimo że decyzja była uzasadniona, podważyła zaufanie przedsiębiorców do stabilności przepisów, co przekłada się na ich ostrożność w podejmowaniu kolejnych inwestycji, szczególnie w obszarze IT.”
– mówi Marcin Zimnicki, Dyrektor Retail Technology Hub i Członek Zarządu Exorigo-Upos S.A.
Kolejną barierą dla rozwoju firm jest brak wsparcia finansowego, zarówno rządowego, jak i unijnego. 33 proc. przedsiębiorstw, zwłaszcza średnich (zatrudniających od 50 do 249 pracowników), wskazuje na potrzebę dotacji i innych form pomocy. Sytuacja geopolityczna również wywołuje niepokój – 35 proc. firm, głównie średnich, uznaje ją za hamulec wzrostu.
Ogółem 41 proc. przedsiębiorstw deklaruje, że w różnym stopniu przygotowuje się na ewentualność wojny. 16 proc. z nich już teraz wprowadza odpowiednie scenariusze biznesowe. Co ciekawe, im więcej firma inwestuje w IT, tym lepiej jest przygotowana na taką ewentualności. Przedsiębiorstwa przeznaczające na IT 5-6 proc. obrotów są najbardziej zaawansowane w przygotowaniach. Z kolei te inwestujące 3-4 proc. dopiero rozważają takie kroki, a firmy wydające mniej niż 2 proc. nie biorą tej opcji pod uwagę.
Inne wyzwania, które stoją przed przedsiębiorcami, to zmieniające się trendy konsumenckie i problemy z kompatybilnością nowych rozwiązań.
„Zmienność trendów jest kluczowym elementem w planowaniu rozwoju biznesu. Na te zmiany wpływają nie tylko preferencje konsumentów, ale także zewnętrzne czynniki. Pandemia, która nagle zmieniła nawyki zakupowe klientów, jest doskonałym tego przykładem. Elastyczność jest podstawą naszej działalności, dzięki czemu możemy reagować na oczekiwania rynku i wciąż się rozwijać.”
– podkreśla Anna Schabikowska, Doradczyni Zarządu, Exorigo-Upos S.A.
Na poziomie wewnętrznym, podobnie jak w roku ubiegłym, kluczową przeszkodą są finanse. Prawie połowa firm ma trudności z wygospodarowaniem budżetu na inwestycje IT. Dodatkowe problemy można podzielić na ludzkie i techniczne. 45 proc. retailerów wskazuje na brak świadomości i zrozumienia technologii – wolą trzymać się sprawdzonych, starszych rozwiązań. Ponadto, 37 proc. firm boryka się z brakiem wiedzy eksperckiej i niedoborem pracowników – programiści, jako miejsce zatrudnienia, częściej wybierają firmy technologiczne, niż handlowe.
W kontekście wyzwań technicznych, ponad 1/4 badanych wskazuje na problemy z kompatybilnością nowych technologii z istniejącymi systemami. Globalne rozwiązania także napotykają trudności na polskim rynku, głównie ze względu na lokalne regulacje prawne. Z kolei 1/5 wskazuje na brak zrozumienia lokalnych potrzeb przez zagraniczną centralę, która stopuje wydatki, tym samym blokując zmiany.
Raport RetailTech 2024: Badanie z przedstawicielami 100 średnich i dużych firm, których obrót roczny przekracza 100 mln złotych, zrealizował Instytut Badan i Rozwiązań B2B Keralla Research w sierpniu 2024 r. Spośród wszystkich badanych, 61 reprezentowało firmy zatrudniające od 50 do 249 osób, pozostałe 39 podmiotów deklarowało zatrudnienie wyższe niż 250 osób. Do badania zakwalifikowano wyłącznie firmy, które wskazały, ze prowadza działalność w obszarze retail, dostarczając swoje wyroby na rynek poprzez sklepy ogólnego przeznaczenia, własne, patronackie, e-commerce, e-platformy lub aplikacje. Ankietowani reprezentowali branże handlu: detalicznego, żywnością, farmaceutykami i kosmetykami, meblami i sprzętem RTV/AGD, odzieżą i obuwiem oraz paliwami. Respondentami były osoby, które w firmie odpowiadają za obszar technologii. Jeden ankietowany opiniował w imieniu jednego przedsiębiorstwa. Wykorzystano metodę ilościową, technikę standaryzowanych wywiadów telefonicznych (CATI).